Achillestendinose
De Achillespees, grootste en sterkste pees van het menselijk lichaam, is de gecombineerde pees van de M. gastrocnemius en de M. soleus en brengt de krachten over van deze twee kuitspieren naar de calcaneus. De pees is een belangrijk onderdeel van de spier-pees eenheid om de krachten over te brengen op het bot. Er komen veel biomechanische krachten op de pees. Tijdens het lopen met een loopsnelheid van 20 km per uur zijn krachten van 9kN waargenomen. Dit komt overeen met 12,5 keer het lichaamsgewicht.
De bloedvoorziening het gebied 2-6 cm boven de distale insertie is arm (2-6). De relatieve lage vaatdichtheid leidt tot een verhoogde kwetsbaarheid van de pees.
"Behandeling van achillespees klachten agv. marathon training. Door de kennis en ervaring van Dhr. Boekema heb ik mijn trainingsschema weer hervat. Een aanrader!"
"Ik maak nogal wat trainingsuurtjes voor mijn favoriete sport tennis. Ik train ongeveer 10 uur in de week. Ik blijf het moeilijk vinden om mijn fysieke grens niet te overschrijden. Roelof is daar heel duidelijk in en daardoor luister ik beter naar mijn lichaam. De laatste keer heeft Roelof mij begeleid bij mijn achillespees blessure. Door zijn tennis ervaring was hij er snel achter wat er aan schorte en konden we snel handelen. En kon ik weer snel doen wat ik het liefste doe... tennissen!
Overzicht
De terminologie bij achillespeesklachten is vaak verwarrend en vertoond vaak geen overeenkomst met de pathologie van het probleem. Termen zoals “tendinitis”en “tendonitis” worden vaak gebruikt, ondanks het feit dat er bij biopsies geen ontstekingsmediatoren in de pees zijn gevonden (normale prostaglandine niveau’s).
Tendinose is een proces in het peesweefsel waarbij de rangschikking van het collageen weefsel is veranderd er is hierbij geen sprake van inflammatoire processen.
Over het algemeen is men het erover eens dat klachten in de achillespees, indien er geen sprake is van plotseling ontstaan of hevige pijn, gedefinieerd kunnen worden als tendinosis.
Indeling:
fase 1 pijn na belasting, geen overmatige functionele beperkingen.
fase 2 pijn tijdens en na afloop van de activiteit, nog steeds in staat om op een bevredigend nivo te presteren.
fase 3 pijn tijdens en na afloop van activiteit en langer aanhoudend, patient heeft in toenemende mate moeite om te presteren.
We zien vaak chronische achillespeesproblemen bij:
- Atletiek, hardlopen, badminton, voetbal, dans en ballet.
- Mannen boven de 30 jaar hebben verhoudingsgewijs meer peesproblemen dan vrouwen.
Symptomen
In een grote groep patiënten met chronische achillestendinopathie vond men geen relatie tussen de lichamelijke activiteit en de histopathologische veranderingen. Men kan zich hierdoor afvragen of chronische achillespeesklachten daadwerkelijk een situatie is welke samenhangt met overbelasting. Echter, bij personen met een inactive levensstijl zou een korte wandeling genoeg activiteit kunnen zijn om een overbelastingsklacht te provoceren in de achillespees.
Zoals ook andere overbelastingsblessures heeft de overbelastings achillespeesblessure een multifactoriele oorsprong.
Indeling volgens Kvist:
1. Causale factoren zoals verschillende vormen van overtraining.
2. Provocerende factoren zoals slecht materiaal en anatomische malalignments.
3. Predisponerende factoren (temperatuur, ondergrond, exceptionele trainingscondities).
Bij wedstrijdsporters worden de meeste overbelastingsblessures toegekend aan herhaalde microtrauma over een lange periode, terwijl bij recreatieve sporters deze meer aan acute overbelasting worden toegeschreven.
De meest komende trainingsfout is “too much, too soon”. Overbelastingsblessures worden veelal door trainingsfouten gevonden zoals: een snelle toename van trainingsduur, intensiteit en/of frequentie van de training. Een verandering van trainingsschema kort vóór het ontstaan van de blessure is beschreven bij 22 tot 56% van de loopblessures.
Diagnose
Hoe stellen wij de diagnose?
Door de patiënt in stand en tijdens springen, hinkelen en landen de activiteiten van de enkel te beoordelen. Daarnaast doen we een lichamelijk onderzoek:
- Beoordelen de statiek van de heup, knie en enkel.
- Beoordelen van de beweeglijkheid en locatie van de pijn aan de enkel.
- Beoordelen of er een verdikte achillespees aanwezig is.
- Beoordelen de stabiliteit, belast en onbelast, van de enkel.
- Beoordelen de kracht en reactie van de spieren rondom de enkel.
- palperen de enkel 5 cm boven de hak op zoek naar een pijnlijke bobbel.
Mochten we nog meer informatie nodig hebben dan verwijzen we u naar uw huisarts of sportarts voor verdere diagnostiek.
Behandeling
Het excentrisch trainingsprogramma voor thuis ziet er als volgt uit:
Gedurende een periode van minimaal 12 weken wordt er twee keer daagsgeoefend, de oefeningen worden zowel met een rechte als ook een licht gebogen knie uitgevoerd, in 3 series van 15 herhalingen.
Wannneer het oefenen met het eigen lichaamsgewicht goed gaat, wordt de intensiteit verhoogd door het gewicht toe te laten nemen door bv. een rugzak te dragen met gewicht of speciaal daarvoor bestemde fitness-apparatuur.
Daarvoor moet wel aan de volgenden criteria voldaan zijn:
1. Een maximale pijnintensiteit VAS < 5 is toegestaan tijdens de oefeningen.
2. De pijn mag niet aanhouden tot de volgende ochtend.
3. Geen progressieve toename van de pijn en stijfheid door het oefenprogramma.
De oefeningen kunnen voor sporters in een later stadium eenvoudig uitgebouwd worden naar sport specifieke oefeningen. Voorwaarde is dat er geen negatieve reacties meer zijn na het belasten met de kracht- en uithoudingsvermogen training. De ultieme test is de transfertraining waar de sporter begint met een algemene oefening overgaand in een veelzijdig doelgerichte oefening en de serie afsluit met een sport specifieke oefening.
Preventie / Tips
Sportschoenen worden beschouwd als een belangrijk attribuut in de preventie van achillespees blessures. Schoenen met een goed comfort en een juiste demping zouden in staat zijn de impact van de schok te minimaliseren en de voetafwikkeling te geleiden. De hoeveelheid demping is afhankelijk van de ondergrond en van het lichaamsgewicht van de sporter. Bij hardlopers wordt vaak veel aandacht geschonken aan het maken van de juiste keuze tussen een neutrale schoen en een schoen met een antipronatie of antisupinatie correctie. Een harde hielrand zou insertie pathologie kunnen veroorzaken door schuurkrachten aan de dorsale zijde van de hiel. Tevens wordt frequent aangegeven dat het niveauverschil tussen de voor- en achtervoet van belang is, waarbij de hak hoger is dan de voorvoet.
Er is in de literatuur geen bewijs voorhanden tussen de relatie van schoeisel met het ontstaan van overbelastingsblessures.